Türkiye'de ithal cep telefonlarına zam piyasayı nasıl etkileyecek?

Aralık 2014'te gündeme gelen ithal cep telefonlarına ek vergi getirilmesi önlemi hayata geçiyor. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi tarafından detaylandırılan bu önlem, son yıllarda sayıları giderek artan yerli markalara ait cihazlara avantaj sağlamak için anti-damping vergisi adı altında uygulanacak. Peki bu karar yerli firmaları geliştirmeye yetecek mi?

Dünya Ticaret Örgütü'nün belirlediği şartlar gereği 5 yıldan daha uzun süre uygulanması mümkün olmayan elektronik ürünler için anti-damping vergisi, yüzde 15-30 arası bir orana sahip olacak. Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek verginin oranı, ithal markalara fiyatları artırmalarına yol açacak bir seviyede olacak. Bu uygulamayla yüksek fiyatlı ithal ürünler yerine yerli markalara yönelmesi beklenen tüketicilerin Türk firmalara gelişme fırsatı sağlaması amaçlanıyor.

Bakanlık, başta Vestel ve yerli üretim yaptığını iddia eden diğer şirketlerin başvurusu üzerine böyle bir önlemi gündeme getirdi. İthal markalarla rekabet edememeleri üzerine rakip ürünlerin fiyatlarını artırma yolunu izleyen şirketler, aslında reklamını yaptıkları gibi yerli üretim hususunda pek iç açıcı bir tablo ortaya koymuyor.

Ülkemizde kısmi akıllı telefon üretimi yapabilen tek isim Vestel. Ancak Zorlu Holding'e mensup şirketin bilhassa ZTE ile yakın ilişki içerisinde olduğu biliniyor. Kendi tasarladığı cihazlarla orta seviyeye yönelik bir telefon serisi ortaya çıkarmayı başaran Vestel'in başarılı bir marka haline gelebilmesi için daha çok yol alması gerekiyor.

Yerli üretimde öne çıkan isimlerden Avea, Turkcell ve Vodafone ise abonelerine özel akıllı telefonlarda tamamen ZTE firmasına bağlı hareket ediyor. Ürünlerin bir kısmını Türkiye'de Vestel'in yardımıyla üretmeyi becerse de satılan çoğu ürünü Çin'den getiren operatörlerin minimum ar-ge faaliyetiyle nasıl gelişmeyi planladığı merak konusu.

Üretim operasyonlarını en düşük seviyedeki General Mobile ve Casper'e göz attığımızda, her iki firmanın da ürün portföyünü ikinci sınıf hazır tasarım ürünlerle doldurduğunu görüyoruz. Son dönemde kalitetisi artırmayı başarsa da bu isimlerin de Türkiye merkezli birer ithalatçıdan fazlası olmadığını görmek gerekiyor.

Ekonomik dengeleri gözetmek adına devletin yerli üretimi olan elektronik piyasasında ithal ürünlere ek vergi getirme kararı gayet mantıklı. Fakat yeniden şekillenecek rekabet ortamında fayda sağlaması amaçlanan şirketlerin bu düzenlemeyi hak edecek çalışmalara imza atmadığını bilmeliyiz. Üretimde en uygun yöntemleri izlemesinin yanında ithal markaların da üzerinde fiyatlarla tüketicinin karşısına çıkan yerli üreticilere ek vergi dönemini en iyi şekilde değerlendirmelerini tavsiye etmekten başka söylenecek bir şey kalmadı. Bakalım yüksek vergili ithal elektronik dönemi yerli firmalara ümit ettikleri desteği sağlayabilecek mi.